کتاب سیاست میان ملت ها اثر هانس مورگنتا

کتاب «سیاست میان ملتها » اثر هانس یوآخیم مورگنتا ( ۱۹۰۴ – ۱۹۸۰) نظریه‌پرداز آمریکایی آلمانی تبار  کە در سال ۱۹۴۷ بعد از جنگ جهانی دوم و شکست دیدگاههای ایدەئالیستی و آرمانگرا در عرصە روابط بین الملل منشتر شد و در فرمولیزه نمودن استدلالات رئالیستی نقشی اساسی ایفا نمود، هنوز هم یکی از برجستەترین و درخشانترین آثار در رشتە روابط بین الملل و متنی پایە برای دانشجویان این رشتە مطالعاتی محسوب می شود. به لحاظ اهمیت و تاثیرگذاری این اثر غالباَ از مورگنتا به عنوان بنیانگذار تئوری رئالیستی در سیاست بین‌الملل یاد می‌شود.

مورگنتا در این کتاب  سیاست بین‌الملل را نبردی جاودانه و ذاتی برای کسب، حفظ و افزایش قدرت می‌داند. مطالعه این کتاب به دانشجویان می‌آموزد که سیاست بین‌الملل سیاست قدرت است و این حقیقتی آشکار و بی‌چون و چرا بوده و از این‌رو منطق قدرت باید در راس برنامه‌های مطالعاتی قرار گیرد. او بە مانند‌ توماس هابز در نهایت ریشه منازعه و جنگ را در سرشت و  ماهیت انسانی می‌بیند. از دیدگاه وی قوانین عینی حاکم بر سیاست کشورها نیز  ریشه در ماهیت بشری دارد. مورگنتا سرشت تغییر‌ناپذیر بشر را که از نظر او از گذشته‌های تاریخی تا به امروز فرقی نکرده و امکان از بین رفتن ویژگی‌های ذاتی آن وجود ندارد را عامل موثر در توضیح و تبیین سیاست بین‌الملل می‌داند. از نظر وی سرشت پایدار است و ریشه در قدرت‌طلبی او دارد. رفتارها و اعمال بشر از قدرت سرچشمه می‌گیرد و قدرت‌طلبی امری طبیعی و ذاتی بشر است که غیر قابل ریشه‌کن شدن و اصلاح‌ناپذیر می‌باشد. از طرف دیگر نفع شخصی و تلاش برای اعمال و افزایش آن از واقعیت‌های جهان سیاست است. در این گستره، کشورها نیز همیشه در صدد کسب، اعمال و افزایش قدرت بوده و منافع ملی خود را بالاتر از همه ایده‌ها و اصول اخلاقی و حقوق بین‌الملل قرار می‌دهند.

در واقع “منافع ملی” و “قدرت” دو مفهوم اصلی و كليدی نظريه مورگنتا است. هیچگونه محدودیت اخلاقی و حقوقی در مسیر تامین منافع ملی متصور نیست. به همین دلیل می‌توان از نظریات وی چنین استنباط کرد که جنگ و تعارض میان دولت‌ها امری کاملاً طبیعی بوده و روابط بین‌الملل عرصه مبارزه بی‌امان برای کسب قدرت است و صلح و ثبات پدیده‌ای موقتی است که با تمهیداتی چون موازنه قوا حاصل می‌شود. مورگنتا نظام بين‌الملل را آنارشيك فاقد اقتدار مرکزی می‌داند و این  وجه تمايز آن با جامعه داخلی است. او بر نبود اقتدار مركزی تاكيد دارد. در اين شرايط آنارشيك است كه توسل به زور ميان دولتها مشروعيت مي‌یابد و جنگ به خصوصيت نظام بدل می‌شود.

اگرچە برخی از عمدەترین فرضیەهای دیدگاە رئالیستی مورگنتا [رئالیسم سنتی] با تکامل رهیافت رئالیستی و ظهور نظریات رئالیسم ساختاری و رئالیسم نئوکلاسیک با چالش مواجە شدند اما او   ۷۵ سال پیش در این کتاب بر طرح مباحثی مهم و عمدە نظیر نظریە و عملکرد در سیاست بین الملل، قدرت سیاسی، قدرت ملی و ماهیت و عناصر و چگونگی ارزیابی آن،  امپریالیسم، سیاست بین الملل بە عنوان پیکاری در راه کسب و حفظ قدرت، موازنە قدرت و شیوەهای متعدد و ساختار آن، محدودیت های قدرت ملی (حقوق بین الملل، اخلاق بین المللی و افکار عمومی جهانی، حاکمیت)، جنگ تمام عیار و مسالە صلح و راههای دستیابی بە آن همت گماردە کە امروزە نیز از مهمترین مباحث عرصە سیاست بین الملل هستند و هر دانشجوی روابط و سیاست بین الملل ناگزیر بە مطالعە عمیق این کتاب است…

برای داونلود متن کامل کتاب سیاست میان ملتها اینجا کلیک نمایید.